ارزیابی و گروه¬بندی لاین¬های اینبرد نوترکیب گندم نان با استفاده از شاخص¬های تحمل به تنش کم آبی

به منظور ارزیابی واکنش لاین­های اینبرد نوترکیب گندم نان به تنش کم آبی، آزمایشی در سال 1389 در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز، به صورت طرح­ کرت­های خرد شده در قالب بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. فاکتور اصلی شامل سه سطح آبیاری (80، 120 و 160 میلیمتر تبخیر از تشتک کلاس A) و فاکتور فرعی 23 لاین اینبرد نوترکیب به همراه والدین (رقم سوپرهد و رقم روشن) بود. در این بررسی پنج شاخص تحمل خشکی شامل شاخص حساسیت به تنش (SSI)، شاخص تحمل (TOL)، شاخص میانگین حسابی عملکرد (MP)، میانگین هندسی عملکرد (GMP) و شاخص تحمل به تنش (STI) براساس عملکرد دانه لاین­ها در محیط تنش و بدون تنش محاسبه شدند. بیشترین میانگین حسابی عملکرد، میانگین هندسی عملکرد و شاخص تحمل به تنش در 120 و 160 میلیمتر تبخیر به طور مشترک به لاین­های 212، 224، 255 و 277 و رقم روشن تعلق داشت. کمترین مقدار  SSI و TOL در 120 میلیمتر به لاین 244 و در 160 میلیمتر به لاین 241 متعلق بود. نتایج حاصل از مطالعه همبستگی بین شاخص­ها و میانگین عملکرد دانه در شرایط تنش و بدون تنش نشان داد که مناسب­ترین شاخص­ها برای غربال کردن لاین­ها­ در شرایط تنش و بدون تنش شاخص­های میانگین حسابی عملکرد (MP)، میانگین هندسی عملکرد (GMP) و شاخص تحمل به تنش (STI) هستند. در تجزیه خوشه­ای براساس شاخص­های مقاومت به خشکی در سطح آبیاری 120 و 160 میلیمتر تبخیر، لاین­های 224، 255، 277 و رقم روشن در گروه برتر قرار گرفتند.